Bất cứ bậc cha mẹ nào cũng đều mong muốn con mình khỏe mạnh, phát triển tốt nhất về thể chất lẫn tư duy. Vậy nên từ khi còn mang thai, mẹ đã tìm hiểu các phương pháp giáo dục sớm dành con. Nổi bật hơn cả là 2 phương pháp giáo dục được rất nhiều bậc cha mẹ Việt Nam hiện nay tin dùng và áp dụng, đó là: Glen Doman và Montessori. Tuy nhiên đã có rất nhiều ý kiến trái chiều về 2 phương pháp này, vậy giữa chúng có những ưu điểm nhược điểm thế nào? Và trẻ từ 0 -6 tuổi áp dụng phương pháp nào là phù hợp?
Phương pháp giáo dục Glen Doman
Glenn Doman là phương pháp dạy con theo cách giáo dục sớm, đem lại hiệu quả phát triển trí thông minh cho trẻ nhỏ, kích thích phát triển trí thông minh tiềm năng của mỗi đứa trẻ ngay từ lúc sơ sinh. Đây là phương pháp giáo dục do giáo sư Glenn Doman phát minh ra cùng với các cộng sự nghiên cứu và phát triển.
Glenn Doman tin rằng điều quan trọng để nâng cao tiềm năng của một đứa trẻ là trước khi lên 6 tuổi. Ông nhấn mạnh rằng khoảng thời gian từ sơ sinh đến 6 tuổi là rất quan trọng và cha mẹ đóng vai trò lớn trong sự phát triển trí tuệ của con trong việc học chính thức. Giai đoạn này não của trẻ sơ sinh quá mềm (dễ thích nghi) mà việc học tập không cần quá cố gắng. Bằng cách kích thích tinh thần tích cực cho trẻ, mẹ có thể củng cố các đường dẫn thần kinh tạo nền móng cho trí tuệ nhận thức, tình cảm và xã hội của trẻ.
Phương pháp này có các chương trình như sau:
+ Chương trình Đọc
Glenn Doman cho rằng việc học đọc là kỹ năng giống như học cách nói chuyện và đi bộ. Do đó, một cơ hội cho con đó là nên được học càng sớm càng tốt, thậm chí là ngay sau khi sinh. Để dạy con với chương trình này mẹ chuẩn bị sẵn các thẻ bảng với các chủ đề khác nhau, mỗi chủ đề gồm 5 từ. Mỗi lần sẽ giới thiệu cho con 1 thẻ từ và đợi 15 giây để chuyển qua thẻ tiếp theo.
+ Chương trình toán
Bắt đầu bằng 5 số đầu tiên – số từ 1 đến 5 trong ngày đầu. Mỗi lần giới thiệu một thẻ số, lần lượt hết 5 số, thực hiện 3 lần/ngày. Vào ngày thứ hai, giới thiệu thêm 5 thẻ số khác – số từ 6 đến 10.
Đến ngày thứ 5, bỏ 2 số và thêm 2 số khác. Tiếp tục cho đến khi bạn giới thiệu cho con đầy đủ số từ 1 đến 100. Lưu ý là phải xáo trộn các thẻ mỗi lần trước khi giới thiệu thẻ số cho bé.
Phương pháp Glen Doman có ưu nhược điểm nào?
Ưu điểm:
– Dạy trẻ trong giai đoạn vàng 0-6t
– Kích thích và phát triển nơ ron thần kinh giúp trẻ thông minh hơn
– Phát triển thị giác, thích giác rất tốt
– Nhờ sao chép và chụp hình trẻ có thể đọc mà không cần biết chữ
Nhược điểm:
– Rất dễ dàng tìm kiếm trên các trang mạng( cái này tuỳ theo ý kiến của mọi người mà cho nó là ưu hay nhược điểm)
– Không có hệ thống đào tạo bài bản ở Việt Nam mà phụ huynh qua đọc sách tìm hiểu rồi tự phát để dạy con.
– Chỉ có 4 cuốn sách hướng dẫn
– Trẻ thụ động trong việc học: chỉ ngồi và nhìn
– Phát triển trí thông minh, nhưng không phát triển kĩ năng
– Khi trẻ xem mẹ trái thẻ xong thường khen con giỏi quá khiến cho trẻ quen với việc được khen, chỉ thích khen giỏi
– Khi hoạt động tương tác 1-1, mẹ dạy và trẻ học thụ động, sau này trẻ sẽ có thói quen mẹ dạy mới học, con sẽ không có tính tự lập, tự giác sau này.
Phương pháp Montessori
Đây là phương pháp bắt nguồn từ Ý do bà Maria Montessori sáng lập ra và rất phát triển trên 100 nước trên thế giới và tại Việt Nam cũng rất phát triển và được sử dụng phổ biến tại các trường học và gia đình.
Phương châm giáo dục của Montessori là: Học trẻ để dạy trẻ tốt hơn. Chính vì vậy mà trẻ có thể chủ động lựa chọn khu vực học và theo đuổi hứng thú của mình đến khi trẻ đổi quan hoạt động khác. Qua đó chuẩn bị cho trẻ tự lập và tự khám phá và tự sửa sai. Với phương pháp này, người lớn không nên can thiệp quá nhiều đối với trẻ, đặc biệt là áp đặt tư tưởng, quan niệm, cách nhìn của mình với bé. Tiếp nhận các kiến thức bằng bản năng, trẻ sẽ tiếp thu cái mới một cách tự nhiên, dễ dàng và dần dần sẽ nắm bắt được thông tin một cách có ý thức.
Ưu điểm và nhược điểm của phương pháp Montessori
Ưu điểm:
– Dạy trẻ trong giai đoạn vàng 0-6 tuổi
– Giúp trẻ phát triển toàn diện: trí thông minh, lịch sự, nhã nhặn, nề nếp, nội quy, kỹ năng….theo tinh thần “Tiên học lễ, hậu học văn”
-Những em bé Mon rất tự lập: con tự ăn, tự mặc đồ, tự chăm sóc bản thân…
– Con sẽ tập trung rất tốt, rất tự giác khi vào lớp 1: con có thể tự học 1 mình mà không cần bố mẹ hay cô giáo kèm (đây là quả của rất nhiều mẹ theo Mon trước đó chia sẻ)
– Giáo cụ Mon đa dạng và có tính tự kiểm soát lỗi nên khi trẻ đi học có thể tự kiểm soát lỗi của mình.
Nhược điểm:
– Giáo cụ Mon khá đắt tiền
– Học phí đào tạo giáo viên Mon khá đắt
– Học phí trường Mon cũng khá đắt
– Tài liệu Mon khá nhiều, rất nhiều triết lý nên đọc rất khó hiểu, vì vậy phụ huynh khó tiếp cận nếu không có người hướng dẫn.
– Các chuyên gia hoặc giáo viên về Mon thường về mở trường hoặc giành thời gian khá nhiều trên lớp nên việc chia sẻ phương pháp này khá hạn chế nên phụ huynh không có nhiều kiến thức về Mon.
Cả 2 phương pháp Glen Doman và Montessori đều có những mặt tốt và hạn chế của nó, chính vì vậy mà các bậc cha mẹ cần phải cân nhắc kỹ để lựa chọn phù hợp cho con. Ngoài ra, không nên ép con nếu con không muốn học, vì sẽ làm phản tác dụng của phương pháp, nghiêm trọng hơn là khiến con chán ghét với việc học. Vì vậy mà hãy để học một cách tự nhiên và thoải mái nhất, khi đó mới có thể thấy được sự hiệu quả từ các phương pháp giáo dục.
